Z Marsylii do Paryża

Honore Victorin Daumier urodził się 26 lutego 1808 roku w Marsylii. Był trzecim dzieckiem Jeana Baptiste Daumiera i Cecile Catherine Philip. W życiu Honore od dziecięcych lat obecna była sztuka. Jego ojcem chrzestnym był słynny marsylski malarz Joseph Lagrange, natomiast ojciec z zawodu szklarz, pragnął zostać poetą. Właśnie dlatego w 1814 porzucił pracę i wyjechał do Paryża. Opublikował tam zbiór wierszy, co przyniosło mu przelotne uznanie. Aby utrzymać się, podjął pracę urzędnika bankowego i wkrótce ściągnął do stolicy rodzinę. Sytuacja finansowa rodziny nie była jednak dobra, dlatego też 12-letni Honore był zmuszony przerwać naukę, aby świadczyć usługi gońca u notariusza. W wolnych chwilach jednak uczył się rysunku. Pobierał lekcje, ale też bardzo dużo czasu spędzał w Luwrze na kopiowaniu mistrzów. Uczęszczał też do Academie Suisse aby rysować z modela.

Daumier grafik – satyryk i karykaturzysta

W latach dwudziestych Damier wykonał swoje pierwsze litografie. W ten sposób zaczął zarabiać na życie. Otrzymał pracę w wydawnictwie specjalizującym się w grafice i dzięki temu uzyskał gruntowną wiedzę na ten temat. Wkrótce rozpoczął współpracę z wydawnictwami czasopism satyrycznych takich jak np. „La Silhouette”. W 1831 roku otrzymał zatrudnienie w najsłynniejszym tygodniku stayrycznym tamtych czasów „La Caritacure”. Należy pamiętać, że był to czas po abdykacji  króla Karola, pod rządami Ludwika Filipa, kiedy to nastroje polityczne i społeczne wrzały. Daumier dołączył do tych karykaturzystów, którzy tępili króla. Jego litografie przyniosły mu wielką popularność i dostrzeżono jego wielki talent.

Po serii karykatur króla Damier został skazany na sześć miesięcy wiezienia oraz grzywnę. Odbył karę w Sainte-Pelagie, potem osadzono go  zakładzie dla umysłowo chorych.  Odzyskawszy wolność szybko powrócił jednak do swojej działalności karykaturzysty. Zamieszkał w proletariackiej dzielnicy Saint-Denis w Paryżu. Większość swojego czasu poświęcał litografii, ale również rzeźbił i malował. W 1835 roku tytuł „La Caricature” dostał się na indeks zakazanej prasy w związku z przyjętymi uchwałami ograniczającymi wolność słowa. Daumier otrzymał zatrudnienie w „La Charivari”, ale ponieważ karykatura polityczna była wówczas niemożliwa  jego nowym obiektem satyry stały się obyczaje epoki.

“Republika” 1848 Honore Daumier

Daumier – malarz

Dziesięć lat później Daumier zaczął coraz więcej czasu poświęcać malarstwu. W 1845 roku zamieszkał na wyspie Świętego Ludwika w centrum Paryża. W kwietniu 1847 roku poślubił Marie-Alexandrinę Dassy, krawcową, z którą miał już syna. Dziecko umarło jednak w kolejnym roku. Daumier często spotykał się z poetą Baudelairem, z malarzami Delacroix czy Daubigny, aby wspólnie rozmawiać o literaturze, sztuce czy polityce. Wraz z rzeźbiarzem Barye i Delacroix uczestniczą w tworzeniu Salonu Niezależnych.

Daumier w swoich obrazach często powracał do tematów z uprzednio tworzonych przez siebie litografii. Przedstawiał sędziów, sceny teatralne i te rozgrywające się na ulicach Paryża. Czerpał też inspiracje z powieści, bajek, mitologii czy Pisma Świętego.

“Wagon trzeciej klasy” 1862 Honore Daumier

“Ratapoil” 1850, posążek z brązu Muzeum Orsey, Paryż

Po pewnym czasie Damier popadł w kłopoty finansowe i wrócił do zawodu grafika. W 1860 został zwolniony z pisma „Charivari”  i pozbawiony źródła zarobków. Postanowił się wówczas całkowicie poświęcić malarstwu, niestety środki finansowe, jakie z tego tytułu wpływały, były skromne i nieregularne. Zmuszony został do opuszczenia swojego mieszkania z Wyspy Świętego Ludwika. W końcu w kwietniu 1963 roku ponownie zatrudniono go w „Charivari”.

8 lutego w 1870 roku wraz z Corotem, Manetem, i Courbetem podpisał petycję, protestująca przeciw surowości Salonu. Odmówił, podobnie jak Courbet, przyjęcia Legii Honorowej. Zimą 1870-71 podczas oblężenia Paryża wszedł w skład komisji odpowiedzialnej za uratowanie paryskich pomników i arcydzieł muzealnych.

“Nadar wynoszący fotografię do rangi sztuki” Litografia opublikowana 25 maja 1862 roku w “Le Boulevard”

“Kolekcjoner rycin”, 1860, Musee du Petit Palais, Paryż

Daumier – ostatnie lata

Od 1867 roku zaczął mieć problemy ze wzrokiem, który to  sukcesywnie się pogarszał. W 1872 roku był już prawie niewidomy i właśnie wówczas zrealizował swoje ostatnie litografie i obrazy. 8 lutego 1879 roku zmarł z powodu wylewu. Pod koniec życia, które spędzał w Valmondis pod Paryżem, przyznano mu rentę państwową. Przed śmiercią jeszcze została doceniona jego twórczość, a  obrazy i rysunki zaczęły osiągać wysokie ceny. Wystawa jego prac została objęta patronatem Victora Hugo, zorganizowana w kwietniu 1878 roku w galerii Duranda-Ruela, odniosła wielki sukces wśród krytyków i artystów.

Dorobek artystyczny Daumiera to: prawie cztery tysiące litografii, trzysta obrazów, dziesiątki rzeźb, setki akwarel i rysunków.

Honore Daumier jest pochowany na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu.

Źródło: “Wielcy Malarze, ich życie, inspiracje, dzieło” Honore Daumier, Eglemoss Polska sp. z o.o.