Marie Duplessis właściwie Rose Alphonsine Plessis była znaną francuska kurtyzaną. Była pierwowzorem Marguerite Gautier, tytułowej bohaterki powieści Aleksandra Dumasa (syna) zatytułowanej Dama kameliowa, opartej na ich rzeczywistym romansie. Jej historię wykorzystuje również La Traviata Giuseppe Verdiego, gdzie nazwisko głównej bohaterki zmieniono na: Violetta Valéry.

Dzieciństwo

Urodziła się 15 stycznia 1824 roku. Wiadomo, że jej babcia była prostytutką a paradoksalnie dziadek – był księdzem. Jej ojciec Marin Plessis, był alkoholikiem nie stroniącym od przemocy.  Po tym jak popalił ich dom, matka podjęła pracę jako służąca w angielskiej rodzinie, wysyłając swoje dwie córki do kuzyna. Ponieważ ten nie był wstanie ich wykarmić, wysyłał je na żebry.

Już w wieku 10 lat, Alphonsine, z jasną twarzą o wielkich, ciemnych oczach i czarnych, bujnych włosach przyciągała uwagę. Zauważył to również jej ojciec, który po śmierci matki postanowił odzyskać córki. Gdy Alphonsine straciła w wieku 12 lat dziewictwo z jakimiś wiejskim chłopcem, ojciec zaczął wypożyczać dziewczynę kawalerom w potrzebie. Ponieważ stawało się to coraz częstsze zaczęło wywoływać szersze zainteresowanie i oburzenie i Plessis z obawy przez konsekwencjami wysłał ją do krewnych do Paryża.

W Paryżu

W mieście początkowo pracowała jako praczka, później jako szwaczka. Wkrótce zaraziła się gruźlicą. W Paryżu epidemia choroby szerzyła się zwłaszcza w zatłoczonych kamienicach i zbierała żniwo wśród słabych i niedożywionych mieszkańców. Choroba zabijała co drugiego chorego, choć Ci co mieli pieniądze żyli dłużej. Uświadomienie  sobie tego popchnęło ją na ścieżkę jednej z kilku karier jakie były wówczas otwarte dla ładnej lecz niedouczonej dziewczyny – karierę kochanki czy tak zwanej kurtyzany.

540__600x402_camellia-japonica-2Jej pierwszym opiekunem był Nollet – wdowiec i restaurator. Dostrzegł ją w ogrodzie nieopodal Comedie-Francais, miejsca znanego z “podrywów”. On miał 50 lat, ona 15. Wynajął dla niej apartament na rue de L’Arcade, dyskretne miejsce za kościołem św. Magdaleny – może niezbyt modne ale na bardziej szykownym, prawym brzegu Sekwany. Nastolatka, o charakterystycznym normandzkim akcencie, stała się szybko znaną twarzą w Operze i prywatnych salonach.

Jej przyjaciółka, aktorka Judith Bernat tak o niej mówiła “bardzo smukła, delikatna, pełna wdzięku, jej twarz była anielsko owalna, czarne oczy miały pieszczotliwą melancholię, cera była olśniewająca.  Miała niezrównany czar.”

Alphonsine ubierała się skromnie, zawsze przyozdabiając się białą kamelią, która szybko stała się jej znakiem charakterystycznym. Właśnie takim niewydumanym image przykuła uwagę Antoine Agenora, Duc de Gramont et de Guiche. Zapewnił jej okazały apartament na bulwarze de Madaleine, pełen antycznych mebli sprzed Rewolucji. Kupował jej biżuterię, zapewniał ubrania od najlepszych krawców. Zamówił również u Edouarda Vienota namalowanie jej portretu. Obraz przedstawia Alphonsine ubraną tak samo gdy Antoine spotkał ja po raz pierwszy.

Alphonsine po woli podlegała transformacji. W wieku 18 lat zmieniła imię na Marie i dodała “du” do Plessis co miałoby wskazywać na jej arystokratyczne pochodzenie. Nauczyła się również czytać, w czym pomogła mu babcia Antoinea. Organizowała również u siebie cotygodniowe spotkania, na których pojawiali się pisarze tacy jak Theophile Gautier, Eugene Sue czy Honore de Balzac.  Chodziła do opery, codziennie odbywała przejażdżki w Bois de Bologne.

Pomimo życia w luksusach nie była szczęśliwa. Jej stan samopoczucia pogrążała choroba – gruźlica.

Alexander Dumas i Alphonsine

ADumas_hijo_00

Alexandre Dumas

Kolejną jej ofiarą jej uroku był poeta Percy Bysshe Shelly. Natomiast w 1842 roku poznała mężczyznę, który sprawił, że stała się nieśmiertelna. Był to osiemnastoletni wówczas Alexandre Dumas. W tym czasie była najdrożej opłacaną  poules de luxe Paryża, tymczasem on był ubogim synem autora “Trzech Muszkieterów”  i “Hrabiego Monte Cristo”. Spotkali się ponownie dwa lata później i Dupless, oczarowana adoracją Dumas’a, tym razem przyjęła go do swojego łoża. Nie spodziewała się jednak, że Dumas, w przeciwieństwie do innych, arystokratycznych adoratorów, będzie wyjątkowo zazdrosny i zaborczy. Nalegał aby była tylko jego,  nie chciał się nią dzielić. Aby zaspakajać jej wszystkie zachcianki wydawał na nią wszystkie pieniądze, również te pożyczone. Przez krótki czas przekonał ją aby zamieszkała z nim w wiejskim domu swego ojca. Marie wkrótce jednak zaczęła tęsknić do Opery, kasyn i adoracji mężczyzn.  Ich romans trwał od września 1844 do sierpnia 1845 roku. Na koniec pisał do niej z goryczą “Droga Marie, nie jestem wystarczająco bogaty aby Cie kochać jakbym chciał, ani wystarczająco biedny abyś mnie kochała w sposób jaki ty byś sobie tego życzyła”.

Wróciła do Paryża i poślubiła swojego najbogatszego adoratora, Count Edouard de Perregaux.  Nie za wiele to pomogło. Swój ostatni rok życia desperacko walczyła z chorobą, poszukując różnych metod, które mogłyby przywrócić jej zdrowie łącznie z hipnozą. Zmarła w wieku 23 lat. Na pogrzeb przybyło mnóstwo jej adoratorów. Zmarła bez grosza i pochowana została bez pomnika. De Perregaux przeniósł później jej ciało w lepszą lokalizację i postawił tablice upamiętniającą.

Grób na cmentarzu Montmartre

Duplessis do swojej przyjaciółki: “Jesteśmy inne od pozostałych kobiet. Nie należymy do siebie”

Inspiracja

Jej śmierć stała się inspiracją dla Dumas. W pięć miesięcy napisał powieść pod tytułem “Dama Kameliowa”. Marie została w niej Margeurite Gautier, a on sam ukrył się pod postacią Armanda Duval. Armand, niewinny, niewiedzący niczego o jej reputacji zakochuje się niej bez pamięci.  Opowieść odniosła niewielki sukces w wersji książkowej, natomiast ogromny gdy Dumas zaadoptował ją na scenę. W rolę Marguerite wcieliła  się gwiazda Francuskiego teatru Sara Bernhardt.

Duma pochowany jest nieopodal Marie Duplessis na Cmetrzu Montmartre. Na jej grobie prawie zawsze są świeże kamelie.

Źródło: “Chronicles of old Paris- Exploring the historic city of light” – John Baxter , Museyon Guides

Pasjonuje Cię Paryż, Francja i sztuka?

Zapisz się na Newsletter, aby otrzymywać informacje o najnowszych artykułach!

Zapisując się do newslettera, wyrażasz zgodę na przesyłanie informacji o nowych artykułach, produktach, promocjach. W każdej chwili możesz zrezygnować z subskrypcji. Polityka prywatności