Montmartre w starożytności

Miejsce, w którym obecnie znajduje się dzielnica Montmartre, w starożytności pełniło funkcję miejsca kultu. Starożytni Galowie uznali je za miejsce święte z powodu obecności druidów. Rzymianie wznieśli tutaj dwie świątynie, z których jedna była poświęcona bogowi podróżników i handlu Merkuremu, a druga bogowi wojny Marsowi. Ich pozostałości odkryto pod dzisiejszą rue La Vieuville.

Pierwsi chrześcijanie gromadzili się w tamtejszych kamieniołomach, a nazwa Montmartre pochodzi prawdopodobnie od nazwy Mons Martirii (Góra Męczenników).

Zgodnie z popularną w średniowieczu, merowińską legendą, święty Dionizy, pierwszy kapłan głoszący w Paryżu Dobrą Nowinę, został aresztowany w mieście około połowy III n.e., wraz ze swoimi towarzyszami Eleuterem i Rustykiem.

Nie chciał się wyprzeć wiary chrześcijańskiej i prawdopodobnie zaprowadzono go na wzgórze i ścięto w miejscu, gdzie teraz znajduje się rue Yvonne-le-Tac, i gdzie później stanęła kaplica męczennika.

Zgodnie z przekazami legendy, po egzekucji święty podniósł głowę i, umywszy ją w fontannie, zszedł, niosąc ją w rękach ku rozciągającej się niżej równinie, gdzie później została wybudowana bazylika Saint-Denis. W średniowieczu wzgórze często odwiedzały pielgrzymki.

Przez setki lat na wzgórzu funkcjonowały kopalnie gipsu

Przez setki lat na wzgórzu funkcjonowały kopalnie gipsu

W 1133 roku Ludwik VI Gruby, na prośbę żony, Adelajdy Sabaudzkiej, stworzył na Montmartre opactwo benedyktynek. Wzniósł kościół Saint-Pierre, konsekrowany przez papieża Eugeniusza III w 1147 roku i przekazał siostrom liczne ziemie w regionie Ile-de-France. Opactwo przez stulecia było jednym z najbogatszych i najpotężniejszych, a wioska na Montmartre znalazła się pod jego rządami. Mieszkańcy dostarczali siostrom zbiory z pól i winnic. Z powodu swojego strategicznego położenia wzgórze było nieustannym miejscem bitew z najeźdźcami usiłującymi zdobyć stolicę.

W 1590 roku Henryk z Nawarry (przyszły Henryk IV), rozlokował na wzgórzu artylerię przed oblężeniem miasta.

Rue Lepic

Rue Lepic

Zgodnie z krążącą anegdotą wykorzystał pobyt na Montmartrze do tego, aby uwieść trzydziestą siódmą opatkę, Claude de Beauvilliers, która z kolei przedstawiła mu swoją młodą kuzynkę, Gabrielle d’Edtrees. Za przykładem króla poszli jego porucznicy i inne zakonnice, co zbudowało tezę, iż wątpliwa reputacja Montmartre pochodzi już z XVI stulecia. Niezależnie od tego, jakie były fakty, w tym właśnie czasie opactwo znalazło się w bardzo złym stanie, ogród zdziczał, w refektarzu urządzono drewutnię, natomiast sam klasztor i dormitorium służyło za miejsce spacerów.

Plac du Tertre

Plac du Tertre

Starania w kierunku naprawy reputacji klasztoru podjęła opatka Marie de Beauvilliers. W tych staraniach pomogło jej odkrycie w 1611 roku krypty pod kaplicą męczennika, co zdawałoby potwierdzać fakt, że Dionizy został stracony właśnie w tym miejscu. W tej samej lokalizacji założono nowy klasztor. W czasach rewolucji francuskiej zakonnice zostały jednak przepędzone ze wzgórza.

Plac du Tertre dziś

Plac du Tertre dziś

 W 1794 dokonano konfiskaty dóbr, a budynki wystawiono na licytację. Żaden z gmachów klasztornych nie przetrwał, zburzono je w celu przeprowadzenia dróg do kamieniołomów gipsowych.

Młyny na Montmartre

Przez wieki wzdłuż wzgórza, na miejscu dzisiejszej rue de Lepic, rue Norvins i avenue Junot, stało wiele wiatraków. Było ich tam ponad trzydzieści i były popularnym celem niedzielnych spacerów paryżan. Młyn, który dziś jest wspomnieniem tamtych czasów to Moulin de la  Galette. 

W oddali Sacre-Coeur na Montrmarte

W oddali Sacre-Coeur na Montrmarte

Bazylika Sacre-Coeur na Montmartre

W 1814 roku wzgórze było okupowane przez Kozaków z armii rosyjskiej, a następnie najechane przez Brytyjczyków. W czasie komuny Paryskiej Montmartre stanowił punkt oporu komunardów. To właśnie tam rozpoczęło się powstanie, gdy Louis Thiers wysłał oddział wojska po działa.

Gdy rewolucyjny wybuch został stłumiony, pobożni katolicy wystąpili z ideą budowy bazyliki, ufundowanej z woli narodu. Zgromadzenie Narodowe przyjęło projekt 1873 roku. Czterdzieści lat później masywna sylwetka Sacre-Coeur zdominowała stary kościół Saint-Pierre, zaznaczając na paryskim horyzoncie białą, pseudohistoryczną, wapienną sylwetkę.

Montmartre w XIX wieku

Dopiero pod koniec XIX wieku Montmartre włączono do Paryża i dopiero wówczas rozpoczęła się szybka urbanizacja terenów.

Dzielnica była ulubionym miejscem artystów, zwłaszcza malarzy, początkowo głównie z powodów niskich kosztów życia. Mieszkał tu i Renoir i Monet czy Pissarro i wielu innych. Specyficzny klimat miejsca przyciągał wciąż bohemę również na początku XX wieku. To tu przez słynny dom Bateau-Lavoir przewinęły się takie osobowości jak Picasso, Modigliani, MaxJacob, Cezanne, Apollinaie i wielu innych.

Źródło: Paryż Montmartre, Narodziny sztuki nowoczesnej 1860-1920, Sylvie Buisson, Christian Parisot, Arkady, 2004

Pasjonuje Cię Paryż, Francja i sztuka?

Zapisz się na Newsletter, aby otrzymywać informacje o najnowszych artykułach!

Zapisując się do newslettera, wyrażasz zgodę na przesyłanie informacji o nowych artykułach, produktach, promocjach. W każdej chwili możesz zrezygnować z subskrypcji. Polityka prywatności