“Dzwonnik z Notre-Dame” to powieść wielkiego francuskiego pisarza Victora Hugo, w oryginale zatytułowana “Notre-Dame de Paris” czyli “Katedra Najświętszej Marii Panny w Paryżu”.
Powieść wydana w 1831 roku porusza niepopularne jak na tamte czasy problemy zgubnego pożądania i tolerancji. Hugo skupił się na pokazaniu życia najniższych warstw piętnastowiecznej stolicy Francji, a głównym wątkiem powieści jest miłość archidiakona Klaudiusza Frollo do pięknej Cyganki Esmeraldy.
“Katedra Marii Panny w Paryżu” jest kolejnym utworem, w którym autor
bierze w obronę osoby wyrzucone na margines społeczny, odepchnięte przez społeczeństwo, przenosząc współczesne mu problemy społecznej alienacji do czasów Średniowiecza i za bohatera wybierając lud Paryża.
Utwór doczekał się wielu ekranizacji, a pierwsza z nich powstała w 1911 roku i był to niemy krótkometrażowy film produkcji francuskiej w reżyserii Alberta Capellaniego. Kolejny obraz był również niemy, prezentowany jako film grozy powstał tym razem w Ameryce i wyreżyserowany został przez Wallaca Worsleya. TUTAJ na wikipedia możecie go nawet obejrzeć. Po raz kolejny Amerykanie postanowili wyreżyserować film w roku w 1939. Dramat kostiumowy był wyreżyserowany pod okiem Williama Dieterle.
Następna ekranizacja to produkcja włosko-francuska z 1956 roku. Tutaj w rolę Esmeraldy wcieliła się włoska sex bomba lat 50 tych Gina Lollobrigida, a Quasimodo zagrał Anthony Quinn.
W 1976 roku powstał film brytyjski – ale nie wiele informacji znalazłam na jego temat.
Jeden z lepszych filmów opartych na powieści stanowi wersja z 1982 roku, gdzie w rolę Quasimoda wcielił się Anthony Hopkins. Za tą kreację otrzymał nominację do nagrody Emmy za najlepszego aktora w miniserialu lub filmie telewizyjnym.
W 1996 nadszedł czas na Walta Disneya i wersję animowaną. W 1997 roku obraz ten otrzymał Złota Satelitę za jako najlepszy film animowany lub łączący w sobie różne media. Otrzymał tez wiele nominacji w innych kategoriach jak na przykład do Oscara w kategorii najlepsza muzyka oryginalna do komedii lub musicalu. Co w tym kontekście zabawne jest to, że na swoim koncie ma też nominację do Złotej Maliny za najgorszy film, który zarobił ponad 100 mln dolarów.
Ostatnia ekranizacja to koprodukcja czesko-kanadyjsko-węgiersko-amerykańska z Salmą Hyek w roli Esmeraldy. Nie widziałam tej wersji, z opinii na internecie zdania są podzielone – choć Salma w roli cyganki podobno zachwyca. Poniżej fragment tańca z filmu:
Jest więc co oglądać. A i warto byłby też przeczytać aby samemu mieć punkt odniesienia.
Jeśli chodzi o film, to wersję animowaną, tą z Giną Lollobgidą czy tą z 1982 znalazłam w internecie. Jakość nie powala – ale tak też z tymi starami filmami bywa. Niestety wersji z Salmą Hayek nie udało mi się dotychczas nigdzie upolować.
Powieść była również inspiracją do wielkich przedsięwzięć scenicznych. 16 września 1998 w Paryżu swoją premierę miał musical.W rolę Quasimoda zagrał w nim Garou. Przedstawienie zebrało wielką publiczność. Spektakl prezentowany był w wielu miastach Francji, Belgii, Szwajcarii oraz w Quebecu. Wersja angielska grana jest od 2000 roku w Las Vegas oraz wystawiana była w Londynie. W 2016 roku licencję na wystawienie musicalu uzyskała Polska. Premiera miała miejsce we wrześniu w Teatrze Muzycznym w Gdańsku.
Ciekawostka – podobno natchnieniem do napisania powieści był grecki napis „ΑΝАΓΚΗ” („Przeznaczenie”) odnaleziony przez Victora Hugo na ścianie Katedry Notre-Dame.