Nadia
Nadia Léger to wcześniej Wanda Chodasiewicz-Grabowska, która urodziła się w . 1904 w Osieciszczach, (obecnie Białoruś) a zmarła 1982 roku we Francji.
Jako młoda artystka uczęszczała w Smoleńsku na kursy Władysława Strzemińskiego. W 1922 roku przyjechała do Warszawy i zapisała się do Szkoły Sztuk Pięknych gdzie poznała i wyszła za mąż za malarza Stanisława Grabowskiego. Para razem wyjechała do Paryża. Tu w pracowni artysty Fernanda Légera pobierali nauki. Od 1932 rozpoczęła pracę jako asystentka Fernanda, a ostatecznie została jego żoną. Przybrała też inne imię: Nadia.
Nadia Léger – zapomniana artystka
Nadia była bardzo płodną artystką, chociaż nie wykształciła swojego własnego, specyficznego stylu. Inspirowała się wieloma nurtami, które rozkwitały w jej epoce. Być może jest to jeden z powodów, dla których została zapomniana.
Pomimo uczestnictwa w wielu wystawach i promowania swojej twórczości żyła w cieniu wielkiej kariery swojego męża Fernanda. Ciężko mierzyć się z mistrzem.
Zachłyśnięta modą intelektualną na komunizm przybrała buntowniczy styl bycia, a jej sztuka często była zaangażowana politycznie i społecznie. W swoich pracach wysławiała stalinizm, podkreślała znaczenie ludzi pracy. To również, po czasie, mogło wpłynąć na pewną niechęć do jej twórczości.
Niezaprzeczalnie była też kobietą w zdominowanym świecie przez artystów płci męskiej. Kobiety tworzyły, lecz rzadziej przebijały się na pierwszą linię popularności.
Nadia Léger – retrospektywa w Muzeum Maioll
Muzeum Maioll podjeło wysiłek przywrócenia Nadii jej należnego miejsca w historii sztuki nowoczesnej, osadzając jej twórczość w kontekście politycznym, kulturowym i społecznym jej epoki.
Retrospektywa zorganizowana w muzeum podąża za długą i bogatą karierą Nadii od jej wczesnych lat w Rosji po dojrzałą twórczość we Francji. Bada awangardowe ruchy, w których się rozwijała, konfrontuje jej dzieła z twórczością jej współczesnych – zwłaszcza Fernanda Légera i uczniów jego Atelier – oraz ukazuje związki jej sztuki z zaangażowaniem politycznym i społecznym.
Sztuka Nadii rzeczywiście zaskakuje róznonorodnością. Przechadzając się przez kolejne salki widzimy coraz to inne style i inną tematykę. Kubizm, socrealizm, konstrutywizm – mamy wrażenie, że to kalejdoskop epoki.
Smaku dodaje fakt, że Nadia w różnych epokoach podpisywała się w inny sposób, co może wprawić w konsternację niewtajemnicznonych. Wanda Chodasiewicz, Nadia Khodossievitch, Nadia Petrova, Nadia Leger – to kilka kombinacji jakich dopatrzymy się na obrazach.
W wystawę wpleciony jest też wątek jej pracy dla atelier Fernanda w Paryżu. W dość obszernym pomieszczeniu znajdziemy zdjęcia z pracowni, prace studentów, oraz księgę uczniów, pośród których jest sporo polskich nazwisk – w tym Nadia i jej mąż.
Retrospektywa w Muzeum Maillol: 08.11.2024 do 23.03.2025
Nadia Léger ku pamięci swojego męża
Po śmierci Fernanda Légera w 1955 roku Nadia zbudowała w Biot (południe Francji) muzeum poświęcone zmarłemu mężowi. Zostało ono zainaugurowane w 1960 roku. W 1967 roku przekazała państwu francuskiemu budynek, park i 385 prac Fernanda: obrazy, rysunki, ceramikę, brązy i gobeliny.
W 1970 roku Nadia Léger przekształciła rodzinny dom malarza w Lisores w Normandii w Ferme-Musée Fernand Léger.
Muzeum Fernanda Légera w Biot
