To kobieta była dla Francuzów Alegorią Wolności – w czasach rewolucji przedstawiana na niebiesko-biało-czerwonym tle, z czapką wolności na głowie. Pamiętacie obraz Delacroix? “Wolność wiodąca lud na barykady”
Marianne stanowiła i stanowi symbol republiki – Profil Marianne widnieje na awersach wielu francuskich odznaczeń m.in. Legii Honorowej, Orderze Narodowym Zasługi. Jej popiersia ustawiane są w urzędach francuskich.
A jak miały się do tego prawa kobiet we Francji?
A no chyba nijak, skoro czynne i bierne prawo wyborcze kobiety otrzymały dopiero w 1944 roku – Dla porównania w Polsce w 1918. We Francji XIX wieku, w czasach belle époque, kobiety nie mogły podejmować pracy zarobkowej, posiadać własnych oszczędności ani dysponować pieniędzmi w jakikolwiek sposób jeśli mąż nie wyraził na to zgody. Tak naprawdę nie mogły decydować o żadnych kwestiach finansowych. Podobnie jak ich głos w sprawie wychowania dzieci był drugorzędny i mąż wcale nie musiał brać go pod uwagę. Przyjęte było, że mężczyzna może bez pytania otwierać i przeglądać korespondencję żony lub córki, nigdy natomiast odwrotnie.
Kobieta, której udowodniono zdradę, mogła trafić do więzienia nawet na dwa lata. Za ten sam czyn mężczyźnie groziła co najwyżej kara grzywny w wysokości od stu do dwóch tysięcy franków. W sytuacji rozwodu prawo do opieki nad dziećmi przyznawano ojcu, chyba że ten zdecydował inaczej.
Także ubiór był regulowany prawnie. Pojawienie się na ulicy kobiety w spodniach – skończyłoby się natychmiastowym aresztowaniem. Specjalne spodnie do jazdy konno lub na rowerze zostały dopuszczone do noszenia pod suknią dopiero w 1883 roku.
Walka o prawa kobiet we Francji
Po woli, ale jednak coraz częściej pojawiał się temat emancypacji kobiet. W 1870 roku działalność rozpoczęło stowarzyszenie na rzecz kobiet, któremu prezydował Victor Hugo. Francuskie aktywistki dążyły do tego, aby kobieta mogła stać się pełnoprawną obywatelką państwa. Domagały się dostępu do edukacji w szkołach wyższych i wolnych zawodów. Powstało wiele organizacji zrzeszających kobiety, zaczęto coraz głośniej mówić o feminizmie. Jedną z bardziej znanych postaci tego ruchu w Paryżu była Hubertine Auclert, która w 1900 utworzyła Narodową Radę Kobiet Francuskich – organizację zrzeszającą wszystkie francuskie organizacje feministyczne w celu poparcia dla prawa wyborczego dla kobiet.
Hubertine Auclert 1910, źródło wikipedia
Francja dopuściła kobiety do studiowania na uniwersytetach w 1863 roku. Od 1897 roku kobiety mogły być przyjmowane do Ecole des Beaux Arts, a w 1899 zezwolono im na wykonywanie zawodu adwokata. Prawo do rozporządzania swoimi zarobkami kobiety zyskały dopiero w 1907 roku, chociaż wizerunek kobiety pracującej wzbudzał przez długi czas oburzenie. Podobnie jak kobiety, które się kształciły, a nawet odnosiły sukcesy. Maria Skłodowska Curie pomimo swoich zasług pozostała w cieniu swego męża. Wspólnie otrzymana Nagroda Nobla traktowana była głównie jako sukces Pierre’a. Wyobraźcie sobie, że aż do końca 1965 roku, kobieta, która miała męża, nie mogła otworzyć własnego rachunku bankowego, podobnie podjąć pracy bez jego zgody!
Źródło: Paryż, miasto sztuki i miłości w czasach belle époque, Wydawnictwo naukowe PWN, “Francuski sen” Marek Ostrowski