Był rok 1938, kiedy Marc Chagall (1887 – 1985) sięgnął po pędzel, aby namalować ten obraz. Przebywał wówczas we Francji, w Niceii ze swoją żoną Bellą, gdzie wyjechał po wybuchu rewolucji bolszewickiej.
“Les mariés de la Tour Eiffel” miał być ostatnim dziełem malarza. Pełen obaw, przerażony wybuchem wojny artysta postanowił zwizualizować swoje uczucia, opowiedzieć o minionym życiu, emigracji, wielkiej miłości i strachu przed przyszłością.
To bardzo poetyckie dzieło łączące sen z rzeczywistością. Jego odbiór jest niejednoznaczny: jest pełne spokoju, ale jednocześnie niepokojące. Barwne, ale smutne.
“Jeśli całe życie nieuchronnie dobiega końca, pokolorujmy je barwami miłości i nadziei”
Marc Chagall
Obraz przedstawia upływ czasu. Historię czyta się od lewej do prawej strony, od przeszłości do przyszłości. Jest rok 1915 roku, Witebsk, miejsce urodzenia Marca Chagalla. Właśnie poprosił o rękę Belli. W palącym słońcu młoda para jidysz bierze ślub pod huppą (w tradycji żydowskiej baldachim, pod którym zawierany jest związek małżeński). Czeka ich wspaniała przyszłość… Czyżby?
Para opuszcza ojczyznę z powodu rewolucji, osiada we Francji, w Paryżu, w miejscu, które stanowi “mekkę” sztuki. Widzimy wieżę Eiffla, na jej tle zakochaną parę, ubraną w strój ślubny, jej miłość bowiem się nie zmienia, jest nawet silniejsza. Kogut za nowożeńcami symbolizuje Francję. Najbardziej intensywnym kolorem na obrazie jest czerwień na grzebieniu koguta i czerwień słońca. Ta czerwień symbolizuje krew nadchodzącej wojny.
Świat pogrąża się w chaosie. Narasta antysemityzm, rozpoczęły się represje Żydów. Artysta posługuje się symbolami, które obrazują ten stan. Odwrócony trójramienny kandelabr, symbol duchowego światła zostaje zbezczeszczony. Anioł — Klezmer (tradycyjny żydowski muzykant) przygrywający na skrzypcach. Żydzi są wypędzani z domów, zabierają pośpiesznie swoje rzeczy, zabierają skrzypce… Po prawej artysta maluje krzaczaste drzewo, czy to obietnica schronienia, czy raczej niepokojąca, niepewna przyszłość? Jaka świat maluje się dla niego i Belli?
Ten obraz to również swoisty krzyk, ostrzenie artysty, że Francja wkrótce zostanie pochłonięta wojną.
Obraz obecnie można zobaczyć w Centrum Pompidou w Paryżu.
Les fiancés de la Tour Eiffel, 150 x 136,5 cm, Marc Chagall, 1938 – 1939, Centre Pompidou
