Le Bateau-Lavoir (“Pływająca pralnia”) to nazwa budynku w dzielnicy Montmartre znanego zwłaszcza w historii sztuki jako miejsce zamieszkania i spotkań grupy awangardowych malarzy początku XX wieku, pisarzy, ludzi teatru, marszandów. Usytuowany pod numerem 13 Rue Ravignan at Place Emile Goudeau (przed 1911 plac Ravignan), niedaleko Place du Tertre.
Nazwa Le Bateau-Lavoir została stworzona przez francuskiego pisarza Maxa Jackoba. Budynek był ciemny i brudny, przypominał raczej ruderę, w żadnym razie miejsce przeznaczone na mieszkanie. Podczas wietrznych dni kołysał się i skrzeczał, przypominając łódki ala- pralnie pływające nieopodal po Sekwanie.
Co by nie mówić, może i była to rudera – ale tania. Stąd zainteresowanie miejscem i pojawiający się lokatorzy. Prawdopodobnie pierwszym artystą, który postanowił zamieszkać w Bateau-Lavoir był Maxime Maufra (1863 – 1918). Okło 1890 wprowadził się tam Kees van Dongen, a następnie Pablo Picasso. Po 1904 roku w budynku zamieszkali kolejni lokatorzy - artyści i pisarze: Otto van Rees, Pierre Mac Orlan, Juan Gris, André Salmon, Pablo Gargallo, Max Jacob i Pierre Reverdy.
Miejsce stało się nieoficjalnym klubem zrzeszającym artystów takich jak: Henri Matisse, Georges Braque, André Derain, Raoul Dufy, Marie Laurencin, Amedeo Modigliani, Jean-Paul Laurens, Maurice Utrillo, Jacques Lipchitz, María Blanchard, Jean Metzinger i Louis Marcoussis pisarzy: Guillaume Apollinaire, Alfred Jarry, Jean Cocteau, Gustave Coquiot, Cremnitz Maurice Chevrier, Paul Fort, André Warnod, Raymond Radiguet, Gertrude Stein; aktorów Charles Dullin, Harry Baur, Gaston Modot; i marszandów: Ambroise Vollard, Clovis Sagot, Daniel-Henry Kahnweiler oraz Berthe Weill.
To właśnie w Bateau-Lavoir Picasso namalował przełomowy obraz Panny z Avignon ( Les Demoiselles d’Avignon, ) uznawany przez historyków sztuki jako dzieło, które dało początek Kubizmowi.
Po wybuchu I wojny światowej, życie artystyczne na Montmartre zaczęło zamierać, wielu mieszkańców opuściło Bateau-Lavoir przenosząc się głównie do Montparnasse.
Niestety miejsce to w swoim pierwotnym kształcie już nie istnieje. 12 maja 1970 roku w Bateau-Lavoir wybuchł pożar. Budynek spłonął, wraz z pracami artystów, którzy właśnie wówczas tam tworzyli. W pięć lat później dokonano rekonstrukcji pracowni. To, co pozostało z dawnych czasów — to fasada. Obecnie w środku znajdują się pracownie artystyczne oraz eleganckie apartamenty. Jednak nie wejdziemy do środka. Dawny czar miejsca otwartego dla wszystkich zniknął. Ale taka to kolej rzeczy… Możemy usiąść na ławce obok w cieniu drzew i spróbować sobie wyobrazić co działo się w tym miejscu ponad wiek temu. Może podejdzie do nas Picasso albo Modigliani ..: -)
Pod numerem 11 bis znajduje się gablota wraz z nazwą miejsca, upamiętniająca tamte czasy.