Styl Art deco – nowa era wzornictwa
Art deco, nazwany także stylem „moderne”, jest imponującym zlepkiem sztuki i rzemiosła, wywodzący się z pierwszych lat XX wieku. Styl ten rozwijał są do wybuchu II wojny światowej a szczytowy etap jego rozwoju to lata dwudzieste i trzydzieste XX wieku.
Nazwa „artdeco” wiązana jest zazwyczaj z epoką luksusu, bogactwa i dekoracji. Największym osiągnięciem tego stylu było zapoczątkowanie nowej ery wzornictwa historycznego.
Kierunek ten wywarł wpływ na architektów, projektantów mody i tkanin, rzeźbiarzy, jubilerów, artystów – stolarzy i wielu innych twórców. Po raz pierwszy na tak dużą skalę idea wzornictwa objęła zarówno przedmioty codziennego użytku dostępne dla każdego jak i luksusowe przedmioty, cenione przez bogatą elitę.
Art deco cechy charakterystyczne
Styl czerpał z przeszłości, m.in z secesji. Wchłonął ideę estetycznej jedności projektu, ale stosował odmienne techniki i stylistyki. Charakteryzował się klasycyzującym zgeometryzowaniem i dążeniem do syntetycznego ujmowania form, poszukiwaniem piękna w funkcji przedmiotu użytkowego i jasności przekazu w grafice czy malarstwie. Żywą i jasną kolorystykę odziedziczył po fowizmie.
Ważną rolę odegrała sztuka plemienna, która fascynowała na początku XX wieku. Była nierozerwalnie związana ze zjawiskiem kolonializmu i rozwojem stosunkowo młodych dziedzin nauki, jak archeologia, antropologia i etnografia.
Okres art deco bywa błędnie utożsamiany z latami międzywojennymi, gdyż przedmioty w tym stylu powstały również przed pierwszą wojną światową.
Na początku XX wieku głównym centrum wzornictwa był Paryż, w celu podkreślenia znaczenia miasta w osiągnięciach sztuk dekoracyjnych zdecydowano o zorganizowaniu wielkiej wystawy. Z powodu wojny jej termin został przesunięty, otwarto ją 28 kwietnia 1925 roku pod nazwą Exposition Internationale ses Arts Decoratifs et Industries Moderns. (Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa)
Artdeco na świecie
Art deco rozwijało się nie tylko we Francji, ale również w innych krajach Europy oraz dość intensywnie na kontynencie amerykańskim. To właśnie w Nowym Jorku wzniesiono w latach 1932 –1940 słynny Rockefeller Center. Projekt stanowił zespół urbanistyczny, w którym udało się skutecznie połączyć potężną deklarację siły i bogactwa ze strony właściciela drapacza chmur z potrzebą właściwego planowania urbanistycznego. Był to największy w Ameryce prywatny kompleks biznesowo – rozrywkowy przed wojną.
Polsce w latach 20. działały grupy artystyczne Blok, Praesens, a.r. i spółdzielnia artystyczna Ład. Polski pawilon na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu 1925 roku wzbudził duże zainteresowanie.
Rockefeller Center Nowy Jork
Przedstawiciele stylu artdeco związani z Paryżem to:
Edouard Benedictus 1978 – 1930 – dekorator, projektant tkanin
Jean Dupas 1882 – 1964 – artysta- dekorator
Paul Follot 1877 – 1941 projektant mebli i dekorator
Rene Lalique 1860 – 1945 artysta tworzący w szkle, jubiler.
Jacques – Emile Ruhmann 1879 – 1933
Pierra Legrain 1889 – 1929 – tworzył oprawy do książek oraz meble
Edgar Brandt 1880 – 1960 – metaloplastyk
Marcel – Andre Bouraine 1886 – 1948 – rzeźbiarz
Maurice Dufrene 1876 – 1955 projektant mebli
Raymond Templier 1891 1968 jublier
Jean Fouquet 1899 – 1984 jubiler
Tamara Łempicka 1900 – 1980 – malarka
